... بر پژوهشی ی تجربه نقش ارشد كارشناسی دانشآموختگان خودکارآمدی بر پژوهشی تجربهی نقش زنجان دانشگاه کشاورزی 3 رضایی مسعود 2 شمس علی 1 اسدالهی مهدیه زنجان دانشگاه کشاورزی دانشکده كشاورزی آموزش و ترویج ارشد كارشناسی دانشآموخته 1- زنجان دانشگاه کشاورزی دانشکده روستایی توسعه و ارتباطات ترویج گروه استادیار 2- ایران نگاری دانشنامه بنیاد كشاورزی گروه استادیار 3- چکیده این آورند. می دست به تحصیل گذر در متفاوتی پژوهشی های تجربه و خودكارآمدی ارشد كارشناسی دانشآموختگان صورت متغیر دو این ارتباط میزان و دانشآموختگان پژوهشی خودکارآمدی و تجربهها بررسی هدف با ارتباطی علی- تحقیق دانشگاه کشاورزی دانشکده کارشناسیارشد 1391 و 1390 های سال دانشآموخته 326 ی همه شامل آماری جامعه گرفت. ای طبقه نمونه-گیری روش به و مورگان و کرجسی جدول از استفاده با آنان از تن 202 شمار به نمونهای حجم كه بودند زنجان آموزش متخصصان توسط آن روایی كه بود ساختهای محقق پرسشنامه تحقیق ابزار شد. واقع بررسی مورد و انتخاب تصادفی گروهبندی دادههای برای اصلی مولفههای تحلیل و مقدماتی بررسی انجام با و گرفت قرار تایید مورد كشاورزی عالی حاصل اطمینان آن پایایی از تركیبی شاخصهای برای کرونباخ آلفای ضریب مقدار ی محاسبه و )CATPCA( شده حد در را پژوهشی خودكارآمدی درصد( )67/8 دانشآموختگان بیشتر كه دادند نشان تحقیق های یافته شد) α=0/77-0/94 (. سطح پایاننامه از دفاع و انجام ارشد كارشناسی دوره گذراندن كه داد نشان نیز ویلكاكسون آزمون نتایج نیز و میدانند زیاد دانشآموختگان از نیمی به نزدیك نیز پژوهشی تجربهی نظر از است. داده افزایش معنیداری صورت به را آنان خودكارآمدی اه هدف و معیارها شفافسازی و پژوهشی مهارتهای توسعه ب عد دو بین و كردند ارزیابی متوسط سطح در آنرا درصد( )52/5 درصد پنج سطح در )پروپوزال( نامه پایان موضوع تصویب فرایند و پایاننامه آزمون راهنما استاد بین و درصد یك سطح در تجربهی بین معنیداری و مثبت رابطهی و شد دیده داری معنی و مثبت رابطه دانشآموختگان پژوهشی خودکارآمدی با مهارتهای متغیر سه كه داد نشان نیز ترتیبی رگرسیون تحلیل آمد. دست به مزبور دانشآموختگان خودكارآمدی با پژوهشی پژوهشی خودكارآمدی واریانس از درصد 17/7 دانشکده امکانات و زیرساختها نیز و معیارها و ها هدف سازی شفاف پژوهشی میكنند. تبیین را ترتیبی رگرسیون کشاورزی ارشد کارشناسی دانشآموختگان پژوهشی خودکارآمدی پژوهشی تجربهی واژهها: کلید شمس علی مسئول: هی نویسند Shams@Znu.ac.ir رایانامه: 93/7/23 پذیرش: 92/10/22 دریافت: کشاورزی آموزش مدیریت پژوهش نامه فصل 58
شماره 31 زمستان 93 مقدمه از آنجا که مسئولیت اصلی دانشگاه ها ارایه آموزش پژوهش و خدمات عمومی به خود و جامعه است اقدام های موثر در جهت افزایش توانایی دانشگاهها در ارتقای موثر این مسئولیت ها ضروری است )گینس و همکاران 2009(. یکی از مهمترین مقوله های مورد توجه در آموزش دانشگاه ها توجه به موضوع آموزش مبتنی بر پژوهش و چگونگی اجرای آن است )بهزادی و داورپناه 1388(. در انجام پژوهش در سطح دانشگاه ها افزون بر خود دانشگاه و استادان دانشجویان به عنوان اركان اصلی و بازوی اجرایی و موتور محركه نقش اصلی را عهده دار می باشند )مهرعلی زاده 1391(. موفقیت پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه یک موضوع مهم ملی است چرا که این سطح از تحصیلات عالی باعث بهرهوری و نوآوری بیشتر افراد در کشور می شود )آشر 2002 هارمن 2003(. دانشجویان تحصیلات تکمیلی به دلیل اینکه در زمان تحصیل تا حدود زیادی آموزش مبتنی بر پژوهش را می گذارند )بهزادی و داورپناه 1388( و از سوی دیگر نیاز به ارایه پایان نامه برای دریافت مدرک تحصیلی خود دارند به گونه ای ژرف تر پا به عرصه پژوهشی می گذارند و نقش گسترده ای در تولید علم و دانش بر عهده دارند )فتحی واجارگاه و همکاران 1389(. در دوره های تحصیلات تکمیلی باید دانشجویان برای کشف ترکیب و کاربرد دانش و همچنین برای نشر و برقراری ارتباط بین آنها آماده شوند )کاتز 2002(. دوره های تحصیلات تکمیلی در مقایسه با دورههای کارشناسی و پیش از آن که دوره انتقال و آموزش است دوره زایندگی و تولید علم است. هر دانشجو در قالب پایان نامه خود یک پروژه تحقیقاتی را به انجام میرساند که خواه ناخواه می تواند در حل چالش ها و تنگناهای علمی و فنی جامعه مورد استفاده قرار گیرد. )لی 2010(. پایان نامه در حقیقت هم در ارزیابی دانشجویان از خود درباره توانایی های ذهنی مهارت های تجربی و همچنین میزان بلوغ علمی و منطقی آنان تاثیرگذار بوده و هم مسیری برای یادگیری روش تحقیق و مهارت های تحلیل انتقادی مقاله های چاپ شده را فراهم می سازد )الندگرن و هلورسون 2009(. دانشجویان تحصیات تکمیلی در طول چند سال دوره تحصیل خود می توانند به طور زنجیر وار تجربه هایی را در روند انجام پژوهش پایان نامه خود به دست بیاورند. بیشتر دانشجویان پیش از آغاز کار پایان نامه خود با طرح های پژوهشی تجربهی کافی ندارند )کاتز 2002(. تجربهی مثبت دانشجو از انجام کار پژوهشی تعهد قوی اشتیاق و قصد ادامه و انجام پژوهش را به دنبال خواهد داشت )تامپسان و همکاران 2005(. یكی از موضوع های مورد تأكید در حیطهی پژوهش باورهای پژوهشی به ویژه باورهای مربوط به خود محقق در رابطه با پژوهش است. باورهای پژوهشی برای پرهیز یا انجام تحقیق تأثیر مهمی دارد و میتواند عامل مهمی برای انجام دادن یا انجام ندادن پژوهش باشد )لیو و همکاران 2010(. داوری افراد در مورد توانایی هایشان به منظور سازماندهی و اجرای یک سلسله کارها برای رسیدن به عملکردهای پژوهشی مشخص را خودکارآمدی پژوهشی مینامند )مورفیلد و هیچر 2010(. به عبارتی دیگر اعتماد به نفس در انجام فعالیت های پژوهشی از سازماندهی یک طرح پژوهشی تا انجام فرایند پژوهش اعم از تحقیق کتابخانهای مطالعه تا نوشتن و انتشار را شامل میشود )لی 2008 آنرا و گرینل 2005(. بر اساس تجربه های به دست آمده بسیاری از دانشجویان کارشناسیارشد در زمان انجام کارهای پژوهشی به ویژه پایان نامه خود احساس می کنند که به اندازه کافی آموزش ندیدهاند و مهارت های الزم را برای انجام وظایف و نوشتن طرح خود و نتایج آن ندارند )فواد 2012(. تحقیقات نشان دادهاند که خودکارآمدی پژوهشی باال یک عامل مهم است که با موفقیت دانشجویان در کارهای پژوهشی و همچنین انجام فعالیتهای پژوهشی حتی پس از فراغت از تحصیل در ارتباط است )فارستر و همکاران 2004(. از سویی تجربهی پژوهشی به فعالیت های پژوهشی که دانشجویان در طول دوره یادگیری پژوهشی خود )کارشناسی ارشد( انجام می دهند اطلاق میشود. به عبارت دیگر تجربهی پژوهشی بیشتر یک تجربهی کاری )پژوهشی( است که دانشجویان به طور مستقیم با همکاری استاد راهنما و مشاور در یک پروژه تعریف شده با یکدیگر به دست میآورند. سنجش تجربهی پژوهشی فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 59
نقش تجربه ی پژوهشی بر... در واقع به دست آوردن اطاعات در زمینه کیفیت محیط پژوهشی فراهم شده از سوی نظام آموزشی )دانشگاه( برای دانشجویان کارشناسی ارشد در راستای انجام کار پژوهشی )پایان نامه( می باشد )پارک و همکاران 2007(. با وجود اینکه حل تنگناها و چالش های پیش روی دانشجویان تحصیات تکمیلی در امر پژوهش نیازمند شناسایی و درک بازدارنده ها و نارسایی های موجود میباشد. ولی متاسفانه نظر دانشجویان در ارزیابی تجربههای خود از آموزش عالی نادیده گرفته شده و بررسی بازخوردهای دانشآموختگان در این زمینه مورد غفلت قرار گرفته است )درنان 2008(. این در حالی است که دانشآموختگان یک گروه آموزشی وضعیت کیفیت آموزشی و پژوهشی گذشته آن را به خوبی به تصویر میکشند. آنان مهم ترین برونداد نظام دانشگاهی هستند و قابلیت های آنان در سه ب عد دانش نگرش و مهارت قابل ارزیابی می باشد )دهقانی 1386 (. ارزیابی كیفیت تجربه های پژوهشی دانشآموختگان كارشناسیارشد یكی از مناسب ترین روش ها برای ارزیابی اثربخشی دانشگاه ها می باشد. ارزیابی تجربه های پژوهشی آنان دامنه گسترده ای از عملیات دانشگاهی را تحت پوشش قرار می دهد كه یكی از آنها آموزش پژوهش دانشآموختگان می باشد )مارش 2002(. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت تجربهها و خودکارآمدی پژوهشی و ارتباط این دو متغیر با همدیگر صورت گرفت. الزم به توضیح است که دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان به دنبال گسترش دورههای تحصیات تکمیلی در آینده بوده بنابراین افزایش و ارتقای کیفی این دورهها و به ویژه پایاننامهها نیازمند بررسی و توجه دقیق تر علمی میباشد. بررسی پیشینهی تحقیق نشان می دهد که بررسی های پرشماری در زمینه تجربه ها و خودکارآمدی پژوهشی دانشآموختگان صورت پذیرفته است. بررسی عبداهلل و ایوانس )2012( در مورد ارتباط بین تحقیقات دانشجویان تحصیلات تکمیلی با ویژگی های فردی و آموزش های نظارتی استادان راهنما نشان داد تجربهی دانشجویان در گسترش مهارتهای پژوهشی استاد راهنما و هدفهای پروژه پژوهشی بیش از حد متوسط و از نظر زیرساختها و جو فكری در حد متوسط بود. همچنین توسعه مهارتهای پژوهشی رابطهی معناداری با خودکارآمدی دارد و دانشجویان دارای خودکارآمدی باال تجربهی مثبتتری در زمینه توسعه مهارتهای پژوهشی دارند. اسماعیل و همکاران )2011( در بررسی خود با عنوان بهبود و توسعه پژوهش تحصیات تکمیلی و استادان راهنما نشان دادند که دانشجویان کمبود زیرساخت ها و امکانات دانشکده و ارایه شرایط و زمینه های رشد فکری و استاد راهنما را به عنوان عامل های موثر در پیشرفت روند بررسی یادآور شده اند. فوردلوید )2011( در بررسی تجربه های پژوهشی دانشجویان تحصیات تکمیلی در دانشگاه بیرمنگام نشان داد که دانشجویان بیشترین رضایت را از استادان راهنما و مهارت های پژوهشی و کمترین رضایت را از جنبه زیرساخت ها و امکانات ارایه شرایط و زمینه های رشد فکری شفافسازی معیارها و هدف ها را داشته اند. یافتههای زینگ و وبستر )2010( در بررسی تجربه های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه هنگ کنگ نشان داد که باالترین امتیاز در سطح رضایت مربوط به استاد راهنما بوده و استاد راهنما مهم ترین عامل کمک کننده به ایجاد درک مثبت دانشجویان از تجربهی پژوهشی به شمار می آید. آنان همچنین گزارش كردند كه مقیاسهای سنجش تجربهی پژوهشی دانشجویان شامل سرپرستی پایاننامه زیرساختها گسترش مهارتهای پژوهشی جو فكری و رضایت كلی در سطح یك درصد رابطه معناداری با همدیگر دارند. نتیجه ی تحلیل عاملی در پژوهش گینس و همكاران )2009( نیز تایید كرد كه ابعاد تجربهی پژوهشی دانشجویان شامل چهار مقیاس اصلی سرپرستی پایاننامه زیرساختها جو اجتماعی و فكری و گسترش مهارتهای عمومی است. در حالی كه در پژوهش دیگری شش ب عد سرپرستی پایاننامه جو علمی هدفها و انتظارها زیرساختها گسترش مهارتهای پژوهشی و فرایند ارزیابی پایاننامه مورد تایید قرار گرفت )درنان 2008(. رضایی و همكاران )1392( نیز در پژوهش خود با عنوان بررسی تجربهی پژوهشی دانشجویان تحصیات تكمیلی دانشگاههای تهران و تربیت مدرس با سنجش تجربهی پژوهشی در شش ب عد گزارش كردند كه دانشجویان از گسترش مهارتهای پژوهشی شفافسازی هدف ها و معیارها فرایند ارزیابی پایاننامه و سرپرستی 60 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی
شماره 31 زمستان 93 پایاننامه در حد زیاد رضایت دارند ولی رضایتمندی آنان از زیرساختها امكانات و جو فكری در حد متوسط است. نتایج پژوهشی با هدف بررسی برنامههای دکتری در كشور ژاپن نشان داد که بیشتر دانشجویان تحصیلات تکمیلی ارزیابی پایینی از منابع مالی زیرساخت ها و امکانات پژوهشی منابع انسانی )شامل استادان راهنما و کارشناسان( دارند )اریموتو و همکاران 2012(. تورزانی )2009( نیز در بررسی تجربه های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی نشان داد که دانشجویان همه ی رشته ها اظهار نارضایتی از ب عد زیرساخت ها را داشتند و از نظر توسعه مهارت های پژوهشی دچار نارسایی بودند. میراه )2010( درباره آمادگی دانشجویان کارشناسی ارشد در دستیابی آنان به برنامه های دکترا نشان داد که دانشجویان با شیوه و چارچوب نوشتن پایان نامه بر اساس شیوه کار دانشگاه آشنایی اندکی داشتند. عاوه بر این مهارت های روش تحقیق تجزیه و تحلیل آماری و مسلط بودن به زبان انگلیسی در دانشجویان در سطح پایینی بود. گزارش زامیکال )2009( از تجربه های پژوهشی دانشجویان تحصیات تکمیلی دانشگاه جیمزکوک نشان داد که دانشجویان رضایت بیشتری از استاد راهنما زیر ساخت ها هدف ها و انتظارها و توسعه مهارت ها داشتند. کارول )2010( درباره تجربه های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی به این نتیجه دست یافت که بیشترین رضایت از عامل های توسعه مهارت ها محیط علمی و هدف ها و انتظارها بوده ولی از عامل های زیرساخت ها رضایت کمتر میباشد. کارداش )2000( در بررسی خود نشان داد که دانشجویان پیشرفت هایی را در مهارت های پژوهشی پس از انجام تجربهی پژوهشی داشته اند. بررسی صورت گرفته توسط فواد )2012( در زمینه خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد نشان داد كه بیش از 20 درصد از دانشجویان در زمینهی مواردی مانند ارایه نتایج به صورت دقیق استفاده از روش های آماری مناسب تدوین فرضیه ها و پرسش ها استفاده از روش های تحقیق مناسب استفاده از شاخص های مناسب برای روایی و پایایی داده ها ارتباط نتایج تحقیق با نتایج پژوهش های انجام شده پیشین از خودکارآمدی پایین و نیز کمتر از 5 درصد در زمینه های گزینش عنوان مناسب برای پژوهش نوشتن تنگناها و محدودیتهای تحقیق استفاده از اینترنت و پایگاه های اطاعاتی الکترونیکی در بررسی ادبیات رعایت صداقت و اصول اخاقی پژوهش دارای باور خودکارآمدی پایینی بودند. پارک و همکاران )2007( در بررسی خود در زمینه تجربه های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در كشور انگلستان گزارش كردند که دانشجویان استاد راهنما را به عنوان مهم ترین جنبه موفقیت آمیز در تکمیل برنامه پژوهشی میدانند ولی یک چهارم آنان از ارایه شرایط و زمینه های رشد فکری ناراضی هستند. از بررسی پژوهش های صورت گرفته میتوان نتیجه گرفت كه نتیجههای مختلفی در زمینه تجربه های پژوهشی در پژوهش های گذشته گزارش شده است و در برخی از این بررسی ها نیز به ارتباط این تجربه ها با دیگر متغیرها اشاره شده است. در این تحقیق ضمن سنجش خودكارآمدی پژوهشی دانشآموختگان میزان ارتباط آن با تجربه های پژوهشی نیز مورد بررسی قرار گرفت. تجربه های پژوهشی در برگیرنده ابعادی مانند استاد راهنما و مشاور مهارت های پژوهشی زیرساخت ها و امکانات دانشکده ارایه شرایط و زمینه های رشد فکری شفاف سازی معیارها و هدف ها فرایند تصویب موضوع و طرح مقدماتی پایان نامه )پروپوزال( و آزمون پایان نامه می شد که در نگاره ی 1 چارچوب نظری تحقیق نشان داده شده است. خودکارآمدی پژوهشی روششناسی تجربه های پژوهشی - استاد راهنما )سرپرستی پایاننامه( - مهارت های پژوهشی - زیرساختها و امکانات دانشکده - ارایه شرایط و زمینه های رشد فکری - شفاف سازی هدفها و معیارها - فرایند تصویب موضوع پایان نامه )پروپوزال( - فرایند ارزیابی پایان نامه نگاره 1 -چارچوب نظری نقش تجربه ی پژوهشی بر خودکارآمدی دانش آموختگان کشاورزی زنجان این تحقیق از لحاظ روش گردآوری دادهها از نوع میدانی و به لحاظ امکان کنترل متغییر ها از نوع تحقیقات علی- ارتباطی )شبهآزمایشی( میباشد. با بررسی پدیدههای فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 61
... بر پژوهشی ی تجربه نقش رابطهی پژوهشی( خودكارآمدی و )تجربه بررسی مورد كرده تحلیل تحقیق هدف اساس بر را متغیرها این میان افزایش در نتایج از استفاده امكان به نظر همچنین است. تكمیلی تحصیلات مقاطع كیفیت موجود وضعیت بهبود و میباشد. كاربردی هدف لحاظ از وابسته متغیر عنوان به تحقیق این در پژوهشی تجربهی پرسشنامه آن سنجیدن برای و شد واقع بررسی مورد همكاران و رضایی توسط استفاده مورد پرسشنامه و 1 PREQ پیشینه و نظری مبانی اساس بر و گرفت قرار مبنا )1392( آنها به نیز متغیرهایی و عاملها پذیرفته صورت های بررسی ابعاد بتواند تا شد تعدیل و اصاح ها قسمت برخی و اضافه مورد كامل صورت به را دانشآموختگان پژوهشی تجربهی دهد. قرار سنجش دانشآموختگان انجمن توسط PREQ پرسشنامه تدوین و تهیه 3 استرالیا آموزشی تحقیقات انجمن و 2 استرالیا مورد چندین با جهان مختلف های دانشگاه در و است شده برای خودشان( شرایط با )برابر گرفته صورت اصاح و تغییر استفاده مورد دانشجویان پژوهشی های تجربه سنجش های تجربه سنجش برای تحقیق این در است. گرفته قرار شاخص 40 دربردارنده تركیبی شاخصسازی یك از پژوهشی مهارتهای شاخص( )هفت راهنما استاد ب عد هفت در دانشکده امکانات و زیرساختها شاخص( )هفت پژوهشی )نه فکری رشد های زمینه و شرایط ارایه شاخص( )شش شاخص( )سه ها هدف و معیارها شفافسازی شاخص( )پنج پایاننامه آزمون و شاخص( )سه موضوع تصویب فرایند استفادهشد. شاخص( سطحی پنج لیكرت طیف با مربوطه شاخصهای همه شد واقع پرسش مورد موافق= 5 ( بسیار تا 1 مخالف= )بسیار دانشآموخته هر توسط شده کسب های نمره مجموع و و ب عد آن در پژوهشی تجربهی نشاندهنده ب عد هر در تجربهی نیز ب عد هفت در آزمودنی های نمره مجموع نتایج بهتر ارایه برای دهد. می نشان را او پژوهشی كلی لحاظ با و ب عد هر به مربوط های نمره جبری جمع با رضایت میزان ب عد هر های نمره بیشترین و كمترین کردن قوی و متوسط ضعیف سطح سه در دانشآموخته هر نیز دانشآموختگان پژوهشی خودکارآمدی شد. گزارش شاخص 14 دربردارنده تركیبی شاخصسازی از استفاده با شد. واقع اندازهگیری مورد های بررسی و ادبیات مرور نتیجه نیز شاخصها این پژوهشی كار ماهیت گرفتن نظر در با نیز و گرفته صورت كه است توضیح به الزم شد. تدوین پایان تا کار آغاز از از پیش زمان دو در اظهاری خود شیوه به خودكارآمدی گرفت. قرار بررسی مورد آن از پس و پایاننامه کار آغاز دانشآموختگان ی همه را پژوهش این آماری جامعه در كه زنجان دانشگاه کشاورزی دانشکده ارشد کارشناسی دانش 1392 فروردین اول تا 1390 فرودین اول زمانی بازه گزارش اساس بر كه دادند می تشکیل بودند شده آموخته شمار زنجان کشاورزی دانشكده تكمیلی تحصیلات اداره بود. تن 326 آنان و زراعت هفتگانه های گروه در دانشآموختگان این و ارتباطات ترویج باغبانی خاکشناسی نباتات اصاح دامی علوم و گیاهپزشکی آب مهندسی روستایی توسعه دانشآموختگان اینکه به نظر بودند. شده دانشآموخته مسائل زمینه در متفاوتی های تجربه دارای مختلف های گروه به آموزشی های گروه کردن لحاظ با لذا هستند پژوهشی استفاده تصادفی ای طبقه گیری نمونه روش از طبقه عنوان جدول طریق از تن 181 شمار به ای نمونه حجم شد. درصد پنج خطای با مورگان) 1970 ( و کرجسی نمونهگیری نمونه شمار ها داده روایی و دقت افزایش برای كه شد محاسبه یافت. افزایش تن 202 به بررسی مورد خودكارآمدی و تجربه سنجش ابزار اینكه وجود با به كشور خارج و داخل در گذشته تحقیقات در پژوهشی توجه با ولی بودند شده واقع استفاده مورد پرشماری طور های شاخص در گرفته صورت های تعدیل و ها اصلاح به از روایی تعیین برای تحقیق این در آنها به مربوط كشاورزی عالی آموزش صاحبنظران و متخصصان نظرهای روی مقدماتی بررسی انجام با شد. استفاده زمینه این در هر های شاخص كه این تعیین برای و دانشآموخته 30 دارای اندازهای چه تا خودكارآمدی و تجربه ابعاد از یك )پایایی میگیرند اندازه را چیز یك و بوده درونی ارتباط دادههای برای اصلی مولفههای تحلیل از تحقیق( ابزار بعد هر برای و شد استفاده )CATPCA( شده گروهبندی گردید. محاسبه آلفا کرونباخ مقدار )0/91( راهنما استاد ب عد برای كرونباخ آلفای ضریب کشاورزی آموزش مدیریت پژوهش نامه فصل 62
شماره 31 زمستان 93 مهارت های پژوهشی )0/88( زیرساخت ها و امکانات دانشکده) 0/77 ( ارایه شرایط و زمینههای رشد فکری )0/87( شفافسازی معیارها و هدف ها )0/78( فرایند تصویب موضوع پایان نامه )0/84( آزمون پایان نامه )0/86( خودکارآمدی پژوهشی پیش از انجام پایان نامه )0/94( و پس از انجام پایان نامه )0/91( به دست آمد كه با توجه به باال بودن همه ی موارد از 0/7 و نیز باال بودن بارهای عاملی از 0/55 در داخل هر شاخص دارای پایایی مناسبی بودند. دادهها از طریق سه روش تكمیل حضوری ارسال پستی و نیز ارسال الكترونیكی گردآوری شدند. دانشآموختگانی كه دسترسی فیزیكی به آنان میسر بود از طریق مصاحبه و تكمیل حضوری اقدام به تكمیل پرسشنامهها كردند. ولی نظر به اینكه بیشتر دانشآموختگان پس از دفاع پایان نامه دانشگاه را ترک کرده و به محل سکونت خود باز گشته بودند. در آغاز از طریق اداره تحصیلات تكمیلی دانشكده مدیران گروهها و دیگر بخش های دانشگاه شماره تماس آنان به دست آمد سپس از طریق تماس تلفنی و متقاعد كردن آنان در زمینه ماهیت كار و جلب موافقت آنان برای همكاری به دو طریق اقدام شد. برای عدهای كه به آسانی با اینترنت سروكار داشتند پرسشنامه الكترونیكی طراحی و از طریق رایانامه برایشان ارسال شد و برای عدهای دیگر نیز به جهت دشواری دسترسی به اینترنت از طریق پست )همراه با پاكت آماده برگشتی( ارسال شد. دادههای گردآوری شده از طریق SPPS win20 تجزیه و تحلیل شدند و از شاخصهای نرمافزار آماری توصیفی و استنباطی مانند مقایسه میانگین ویلكاكسون و رگرسیون ترتیبی استفاده شد. یافته ها یافته های پژوهش نشان دادند که میانگین سنی دانشآموختگان مورد بررسی 27/67 سال بود که بیشترین آنان در گروه سنی 24-33 سال )93/9 درصد( قرار داشتند. بیش از نیمی از پاسخگویان یعنی 64/9 درصد دختر و 35/1 درصد پسر بودند. 61/4 درصد پاسخگویان مجرد و 38/6 درصد آنان متاهل بودند. 56/9 درصد از افراد مورد بررسی در سال 1391 و 43/1 درصد آنان در سال 1390 از پایان نامه خود دفاع کرده و 79/7 درصد از آنان ورودی دوره روزانه بودند. از نظر گروههای آموزشی در گروه زراعت و اصاح نباتات 58 تن )28/7 درصد با گرایش های زراعت اصاح نباتات و بیوتکنولوژی( خاکشناسی 22 تن )10/9 درصد با گرایش های شیمی و حاصلخیزی خاک فیزیک و حفاظت خاک رده بندی و ارزیابی خاک( باغبانی 25 تن )12/4 درصد شامل گرایش های میوه کاری گیاهان زینتی( ترویج ارتباطات و توسعه روستایی 21 تن )10/4 درصد شامل گرایش های ترویج و آموزش کشاورزی و توسعه روستایی( گروه مهندسی آب 12 تن )5/9 درصد با گرایش آبیاری و زهکشی( گروه گیاهپزشکی 26 تن )12/9 درصد شامل گرایش های بیماری شناسی گیاهی حشره شناسی کشاورزی( و گروه علوم دامی 38 تن )18/8 درصد شامل گرایشهای مدیریت دامپروری فیزیولوژی دام ژنتیک و اصاح نژاد دام و تغذیه دام( قرار داشتند. معدل بیشتر دانشآموختگان در دوره کارشناسی ارشد 17 تا 18/25 بود. نمره پایان نامه 85/6 درصد 19 و بیشتر از آن بود. و 80/7 درصد از آنان به ادامه تحصیل در مقطع دکترا گرایش و عاقه داشتند و 61/4 درصد از دانشآموختگان کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی زنجان دارای عاقه زیاد تا خیلی زیادی به رشته تحصیلی خود بودند. جدول 1- پراكنش فراوانی پاسخگویان بر پایه رضایت از ابعاد تجربه های پژوهشی )202= n( بعد پژوهشی/ میزان خیلی کم کم متوسط زیاد خیلی زیاد فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی درصد 64/5 45 7/4 14/9 24/8 23/8 29/2 94 91 15 30 50 48 59 30/2 50/5 38/1 36/6 36/6 32/2 29/7 61 102 77 74 74 65 60 14/4 4 38/6 39/1 28/2 23/3 23/8 29 8 78 79 57 47 48 7/4 0/5 14/4 6/9 8/9 13/4 11/4 15 1 29 14 18 27 23 1/5 0 1/5 2/5 1/5 7/4 5/9 استاد راهنما توسعه مهارتهای پژوهشی زیرساختها و امکانات دانشکده ارایه شرایط و زمینههای رشد فکری شفاف سازی هدفها و معیارها فرایند تصویب موضوع پایان نامه آزمون پایان نامه 3 0 3 5 3 15 12 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 63
نقش تجربه ی پژوهشی بر... همان طور که در جدول 1 آمده است میزان رضایت بیشترین دانشآموختگان از توسعه مهارتهای پژوهشی ( 95/5 درصد( استاد راهنما )74/2 درصد( آزمون پایاننامه )59/1 درصد( در حد زیاد و خیلیزیاد بود ولی در زمینهی زیرساختها و امكانات دانشكده )38/6 درصد( و ارایه شرایط و زمینههای رشد فكری )39/1 درصد( میزان رضایت بیشتر دانشآموختگان در حد متوسط بود. در زمینهی دو ب عد دیگر فرایند تصویب موضوع پایان نامه و شفافسازی هدف ها و معیارها نیز میزان رضایت بیشتر دانشآموختگان در حد متوسط و زیاد بود. براساس رتبهبندی میزان رضایتمندی دانشآموختگان توسعهی مهارتهای پژوهشی )میانگین= 4/04( استاد راهنما )میانگین= 3/79( شفافسازی هدفها و معیارها )میانگین= 3/44( ارایه شرایط و زمینههای رشد فكری )میانگین= 3/25( آزمون پایاننامه )میانگین= 3/35( فرایند تصویب موضوع پایان نامه )میانگین= 3/23 ( و زیرساختها و امكانات دانشكده )میانگین= 3/08( در رتبههای اول تا هفتم قرار داشتند. با جمع جبری همه ی شاخص های مربوط به همه ی بعدهای هفت گانه مشخص شد كه تجربهی پژوهشی كمتر از یك درصد دانشآموختگان در حد ضعیف 52/5 درصد در حد متوسط و 47 درصد در حد قوی میباشد. خودكارآمدی دانشآموختگان به شیوه خود اظهاری در دو زمان متفاوت پیش از انجام پایاننامه و پس از دفاع مورد سنجش قرار گرفت و نظر به اینكه هر دانشآموخته به یك شاخص در دو زمان پاسخ داده بود لذا از آزمون نامشخصه ای )پارامتری( مقایسه میانگین ویلکاکسون برای بررسی تفاوت ها استفاده شد که نتایج در جدول 2 میباشند. جدول 2- مقایسهی شاخصهای خودکارآمدی پژوهشی پیش و پس از انجام پایان نامه P Z شاخص میانگین قبلی میانگین بعدی -11/39-12/16-11/89-11/83-11/84-12/03-12/23-11/72-11/97-11/84-11/03-11/60 11/74-11/62-12/29 4/29 4/18 4/16 4/10 4/05 4/02 4 3/95 3/92 3/9 3/75 3/67 3/64 3/63 55/27 2/44 1/88 2/32 2/23 2/05 2/1 1/89 2/2 2/05 2/04 2/36 1/78 2/09 1/97 29/4 جستجوی پایگاههای اطاعاتی برای یافتن مطالب و مقاله های مرتبط با پایاننامه/ تحقیق نوشتن یک موضوع پایان نامه علمی و تحقیقی در ارتباط با رشته تخصصی مطالعه و درک نتایج یافتههای تحقیقاتی در مقاله ها و گزارش های علمی معتبر بررسی پژوهشهای گذشته درباره یک موضوع و نوشتن ادبیات جامع و مناسب برای پایاننامه/تحقیق توانایی انجام یك كار مستقل پژوهشی )برنامهریزی اجرا و مدیریت( تدوین یک گزارش مناسب برای تحقیق/ پایاننامه توانایی تدوین صحیح قسمت بحث تحقیق )مقایسه یافتهها ارایه پیشنهادهای پژوهشی آینده كاربردی وغیره( استفاده بهینه و مناسب از مواد و تجهیزات آزمایشی مناسب برای انجام پایاننامه/ تحقیق طرح هدف ها پرسش ها و فرضیههای شفاف و قابل آزمون برای پایاننامه/ تحقیق درک و تفسیر نتایج آماری به دست آمده از تجزیه و تحلیل دادهها تسلط و استفاده از زبان انگلیسی برای استفاده از منابع مرتبط با پایاننامه/ تحقیق استفاده از نرمافزار آماری مرتبط با دادههای گردآوری شده مانند SPSS Minitab, SAS و غیره گزینش یک طرح پژوهشی مناسب برای پاسخ دادن به پرسش های تحقیق و یا آزمودن فرضیهها گزینش روشها و معیارهای آماری مناسب برای تجزیهوتحلیل دادههای پایاننامه/ تحقیق كل خودكارآمدی پژوهشی دانش آموختگان با توجه به معنی دار شدن نتیجهی آزمون آماری برای همه ی شاخصها در سطح یک درصد می توان گفت که خودکارآمدی پژوهشی دانشآموختگان در همه ی ابعاد با گذراندن واحد پایان نامه و دفاع از آن افزایش یافته است. به عبارت دیگر میان خودکارآمدی پژوهشی دانشآموختگان پیش و پس از گذراندن پایان نامه در دانشکده کشاورزی زنجان تفاوت معناداری ایجاد شده است. همچنین با جمع کردن همه ی گویه های خودکارآمدی پیش و پس از پایان نامه و محاسبه آزمون ویل کاکسون مشخص شد که كل خودكارآمدی پژوهشی دانش آموختگان 64 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی
93 زمستان 31 شماره است. یافته افزایش آن از دفاع و پایاننامه انجام اثر در های شاخص ی همه 3/5 باالی میانگین به نگاه با میتوان پایاننامه از دفاع از بعد پژوهشی خودكارآمدی زمینه در دانشآموختگان خودكارآمدی میزان كه گفت زمینهی در میباشد. متوسط حد از بیشتر شاخصها همه دفاع از پس دانشآموختگان كلی پژوهشی خودكارآمدی آنان از تن یك تنها كه دادند نشان نتایج نیز پایاننامه از است كرده ارزیابی كم حد در را خود خودكارآمدی میزان متوسط سطح در دانشآموختگان از درصد 31/7 ولی پژوهشی خودكارآمدی از باالیی سطح در درصد 67/8 و بودند. از پس پژوهشی خودکارآمدی بین رابطه بررسی برای از پژوهشی تجربهی گانه هفت ابعاد با پایاننامه از دفاع نشان 3 جدول شد. استفاده اسپیرمن همبستگی ضریب و پژوهشی مهارتهای توسعه ب عد دو بین که میدهد بین و درصد یك سطح در ها هدف و معیارها شفافسازی موضوع تصویب فرایند و پایاننامه آزمون راهنما استاد پژوهشی خودکارآمدی با درصد پنج سطح در نامه پایان ولی دارد وجود داری معنی و مثبت رابطه دانشآموختگان معنیداری رابطه پژوهشی خودكارآمدی با دیگر ب عد دو ندارند. معنیداری و مثبت رابطه نیز كلی صورت به همچنین خودكارآمدی با پژوهشی تجربهی بین یكدرصد سطح در گفت میتوان دیگر عبارتی به دارد وجود دانشآموختگان توسعه زمینه در زیادتری رضایت كه دانشآموختگانی كه معیارها و هدفها بودن شفاف پژوهشی مهارتهای آزمون و نامه پایان موضوع تصویب فرایند راهنما استاد دارای داشتند ارشد كارشناسی دوره طول در پایاننامه بودند. نیز باالتری خودكارآمدی و پژوهشی خودکارآمدی همبستگی ماتریس جدول 3 - پژوهشی های تجربه ابعاد تجربهیپژوهشی ابعاد راهنما استاد پژوهشی مهارتهای توسعه دانشکده امکانات و زیرساختها فکری رشد های زمینه و شرایط ارایه ها هدف و معیارها سازی شفاف نامه پایان موضوع تصویب فرایند نامه پایان آزمون دانشآموختگان پژوهشی تجربهی كل دانشآموختگان پژوهشی خودکارآمدی اینكه به توجه با مقیاس دارای تحقیق( وابسته )متغیر ارشد کارشناسی تجربهی هفتگانه ابعاد تاثیر بررسی برای لذا بود ترتیبی شد. استفاده ترتیبی رگرسیون از متغیر این بر پژوهشی به توجه با رگرسیونی مدل كه داد نشان تحلیل نتیجهی دارای 0=P( و X 2 )46/752= كایاسكور شدن معنیدار دیده که گونه همان میباشد. خوبی نیكویی برازش سازی شفاف پژوهشی مهارتهای متغیر سه میشود دانشکده امکانات و زیرساختها نیز و معیارها و ها هدف خودكارآمدی واریانس احتمال از درصد 17/7 توانستهاند مابقی و مكفادن( R 2 = 0/177 ( کنند برآورد را پژوهشی این در که است بوده متغیرهایی دیگر به مربوط احتمال نشد. پرداخته آنها به تحقیق پژوهشی مهارت گسترش متغیر شده اشاره متغیر سه بین از طبق است. داشته دیگر متغیر دو با مقایسه در بیشتری اهمیت وشفاف X( 1 پژوهشی) های مهارت گسترش شده نوشته معادله و زیرساختها و مثبت صورت به X( 2 ها) هدف و معیارها سازی خودکارآمدی روی بر منفی صورت به X( 3 ( دانشکده امکانات میگذارند. اثر دانشآموختگان) y ( پژوهشی P 0/019 0 0/521 0/102 0 0/022 0/019 1 r 0/165 0/483-0/045 0/115 0/372 0/161 0/165 0/233 پژوهشی خودکارآمدی بر پژوهشی تجربهی متغیرهای اثرگذار ابعاد ترتیبی رگرسیون خاصه 4- جدول کشاورزی دانشآموختگان p Wald Std. Error متغیر برآورد 0 1 0/041 21/153 11/663 4/158 0/423 0/262 0/312 1/945 0/891-0/636 پژوهشی های مهارت گسترش ها هدف و معیارها سازی شفاف دانشکده امکانات و زیرساختها R 2 McFadden= 0/177, R 2 Cox and Snell=0/207, R 2 Nagelkerke=0/283 Y =335/851+1/945 x 1 +0/891 x 2-0/636 x 3 65 کشاورزی آموزش مدیریت پژوهش نامه فصل
نقش تجربه ی پژوهشی بر... بحث و نتیجه گیری این تحقیق با هدف بررسی وضعیت تجربه و خودكارآمدی پژوهشی و چگونگی ارتباط این دو متغیر در بین دانشآموختگان كارشناسی ارشد كشاورزی دانشگاه زنجان صورت گرفت. بررسی نشان داد كه میزان رضایت بیشتر دانشآموختگان از توسعه مهارتهای پژوهشی استاد راهنما آزمون پایاننامه در حد زیاد میباشد ولی در زمینه زیرساختها و امكانات دانشكده و ارایه شرایط و زمینههای رشد فكری میزان رضایت بیشتر دانشآموختگان در حد متوسط بود. یافتههای گزارش شده توسط رضایی و همكاران )1392( دهقانی و یمنی دوزیسرخابی ) 1388 ( بهزادی و داورپناه ) 1388 ( پارک و همکاران ) 2007 ( اسماعیل و همکاران ) 2011 ( فوردلوید ) 2011 ( عبداهلل و ایوانس ) 2012 ( گریبنیکو و شاه ) 2008 ( آریموتو ) 2012 ( زامیکال ) 2009 ( و کارول )2010( با یافتههای باال همخوانی دارند ولی با یافته های محمودی و همکاران ) 1390 ( چنگیز و همکاران ) 1382 ( دهقانی ) 1389 ( یمنی دوزی سرخابی و مظفری )1388( و تورزانی )2009( در برخی جنبهها همخوانی ندارند. این بدان معناست كه دانشگاه زنجان توانسته است در ایجاد زمینههای توسعه مهارتهای پژوهشی مانند ارتقای مهارتهای نگارشی علمی یادگیری مستقل و مدیریت یك پروژه پژوهشی در دانشجویان كارشناسی ارشد موفق عمل كند. همچنین بیشتر استادان راهنمای این دانشگاه توانستهاند رضایت دانشآموختگان را فراهم آورند. ولی در زمینهی بعد زیرساختها و امكانات پژوهشی دانشآموختگان در طی دوران تحصیل با نارسایی هایی روبه رو بودهاند. همچنین این دانشگاه نتواسته است زمینهی رشد فكری دانشجویان را در طول دوران تحصیل به صورت رضایتبخش فراهم كند. موردهایی مانند برگزار نکردن كارگاههای آموزشی تخصصی تعامل كم دانشجویان با همدیگر و با دانشجویان دیگر دانشگاهها اختلاف نظرهای درونگروهی بین اعضا و دیگر دالیلی از این گونه در ایجاد شرایط باال تاثیرگذار بودهاند. همانگونه که نتایج پژوهش نشان داد خودکارآمدی پژوهشی دانشآموختگان پیش از آغاز کار پایان نامه در سطح پایینی بود که با نتایج بررسی های صالحی و همکاران )1391( فواد )2012( و میراه )2010( همسو میباشد ولی خودکارآمدی آنان پس از پایان کار پایان نامه زیاد شده است که این نتایج با تحقیقات شیربیگی )1390( و فلاح و همكاران )1384( همسویی دارد. از سوی دیگر تحلیل داده ها نشان داد که میان خودکارآمدی پژوهشی دانشآموختگان پیش و پس از گذراندن پایاننامه در دانشکده کشاورزی زنجان تفاوت معناداری ایجاد شده است که نتایج بررسی کارداش )2000( را تایید میكند. خودكارآمدی با پنج ب عد تجربهی پژوهشی از جمله توسعه مهارت های پژوهشی و شفاف سازی هدفها و معیارها رابطه مثبت و معنیداری داشت. لذا با افزایش و ارتقای هر دو این ابعاد برای دانشجویان در طول انجام کار پژوهشی )تجربهی پژوهشی( می توان انتظار داشت كه خودکارآمدی پژوهشی آنان نیز افزایش یابد که این یافته در راستای یافته های حجازی و عباسی )1381( و عبداهلل و ایوانس )2012( میباشد. با توجه به نتایج تحقیق و شناخت محققان از وضعیت دانشگاه زنجان و در جهت افزایش میزان رضامندی دانشآموختگان کارشناسی ارشد از تجربه های پژوهشی پیشنهادهای زیر ارایه میشود: - مقررات ضوابط و معیارهای اداری دانشکده به گونهای تنظیم شوند که موضوع پایان نامه های دانشجویان در کمترین زمان ممکن هم در سطح گروه های آموزشی و هم دانشکده مورد بررسی و تایید قرار بگیرد. - سمینارها کتنانس ها همایش ها و موارد همسان در زمینه های گوناگون تخصصی در سطح گروه و دانشكده برگزار شود. - دانشجویان پژوهشگر و فعال در زمینه تحقیق توسط گروه های آموزشی و دانشکده حمایت و تشویق شوند. - به منظور شفاف سازی معیارها و هدف های تجربهی پژوهشی این اصول و معیارها به صورت مدون و نوشته شده در سطح دانشکده و گروه های آموزشی تدوین شده و در اختیار دانشجویان قرار داده شود. - پیش از برگزاری نشست های آزمون پایان نامه معیارها و ضوابط آزمون پایان نامه در اختیار دانشجویان قرار داده شود و در آزمون پایان نامه راهنمایی های مناسبی از سوی 66 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی
شماره 31 زمستان 93 استادان راهنما و گروه های آموزشی به دانشجو ارایه شود. - توسعه امکانات و زیرساخت های موجود در سطح دانشکده به موازات گسترش کمی رشته های تحصیلی و تعداد دانشجویان مدنظر قرار گیرد و دانشکده به امکانات و تجهیزات به روز و مورد نیاز به منظور بهبود کیفیت کارهای پژوهشی تجهیز شود. - برای تشویق دانشجویان و استادان راهنما و مشاور هم در گروه آموزشی و هم در دانشکده به ادامه انجام کارهای پژوهشی به نحو بهتر و با هماهنگی مناسب ضرورت دارد هر ساله در سطح گروه و دانشکده پایان نامههای ممتاز گزینش شده و نگارندگان آنها )خود دانشجو و استادان راهنما و مشاور( به نحو شایسته ای مورد تشویق قرار گیر ند. - استادان راهنما روند حمایتی ثابت و متناسبی را در طول كار پایاننامه از نوشتن موضوع پایان نامه تا دفاع از دانشجو به عمل آورده و پس از دفاع نیز نسبت به ارایه حمایتهای فكری و پژوهشی از دانشآموختگان ادامه د هند. - بودجه پایاننامه به محض تصویب موضوع پایان نامه به صورت كامل و به دور از روند اداری زمانبر و زیر نظر استادان راهنما برای هزینهكرد اختصاص داده شود. - همه ی دانشآموختگان موظف شوند پس از انجام مراحل دفاع ارزیابی دقیقی از استادان راهنمای خود انجام داده و براساس این ارزیابی مسئوالن دانشگاه از استادان راهنما مربوطه براساس این ارزیابی تقدیر به عمل آورده و یا تذكرات الزم را داشته باشند. پی نوشت ها 1- Postgraduate Research Experience Questionnair 2- The Graduate Careers Council of Australia 3- Australian Council for Educational Research منبعها بهزادی ح. و داورپناه م. )1388(. بررسی عوامل موثر بر تجربه پژوهشی دانشجویان تحصیات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد مجله مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد 10)2( 227-250. چنگیز ط. ادیبی پ. حسینی م. و توتونچی م. )1382(. دیدگاه اساتید راهنما در مورد مشکات روند اجرای پایاننامه تحصیلی پزشکی عمومی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی 3)1( 23-33. حجازی ی. و عباسی ع. )1381(. بررسی عوامل موثر در افزایش کیفیت پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران مجله علوم کشاورزی ایران 33)2( 297-304. دهقانی غ. )1389(. سرپرستی پایاننامه و تاثیر آن بر تجربیات پژوهشی دانشجویان مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی )4(9.302-309 دهقانی غ. و یمنی دوزی سرخابی م. )1388(. بررسی رضایتمندی دانشجویان از فرایند انجام پایان نامه و عوامل مرتبط با آن در دانشگاه علوم پزشکی تبریز گام های توسعه در آموزش پزشکی مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش کشاورزی.1-9 )1(6 رضایی م. عباسی ع. و موسوی س. )1392(. تجربه پژوهشی دانشجویان تحصیات تكمیلی ترویج و آموزش كشاورزی دانشگاههای تهران و تربیت مدرس فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش كشاورزی 89-100. 25 شیربیگی ن. )1390(. بررسی نگرش دانشجویان به تحقیق و ارتباط آن با باورهای خودکارآمدی در انجام تحقیق دوفصلنامه پژوهش های آموزش یادگیری دانشگاه شاهد 18)1( 67-80. صالحی م. کارشکی ح. آهنچیان م. و کریمی مونقی ح. )1391(. اعتباریابی مقیاس خودكارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیات تكمیلی دانشگاههای علوم پزشكی و فردوسی مشهد مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی 12)6(.409 396- فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 67
نقش تجربه ی پژوهشی بر... فتحی واجارگاه ک. عارفی م. و جلیلی نیا ف. )1389(. بررسی برنامه های درسی پنهان در پایاننامه های کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی 1)-( -96 118. فاح م. هوشمند ب. جنیدی جعفری ا. شمسایی ف. و بشریان س. )1384(. آگاهی نگرش و توانمندی پژوهشی دانش آموختگان دوره دكتری حرفه ای پزشكی و دندانپزشكی دانشگاه علوم پزشكی همدان مجله ایرانی آموزش در علوم پزشكی 5)2( -139 147. محمودی م. محمودی قهساره م. سهرابی آ. و مرادی ع. )1390(. دیدگاه كارورزان دانشكده پزشكی دانشگاه علوم پزشكی اصفهان از مراحل تصویب پایان نامه تا دفاع از پایان نامه در نیمه اول سال 1389 مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی.1404-1410 )9(11 مهرعلی زاده ی. شاهی س. و حسینی ش. )1390(. تاشی برای تدوین شاخص های سنجش سرمایه فکری و بررسی وضعیت این شاخص ها در دانشگاه شهید چمران اهواز فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران 3)4( 65-96. یمنی دوزی سرخابی م. و مظفری ف. )1388(. بررسی عوامل موثر بر تجارب پژوهشی دانشجویان تحصیات تکمیلی دانشگاه شهید بهشتی مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی 10)1( 83-100. Abdullah, M.N.L.Y., and Evans, T. (2012). The relationships between postgraduate research students' psychological attributes and their supervisors' supervision training. Procedia -Social And Behavioral Sciences, 31, 788-793 Arimoto, A., Gregg, M.F., Nagata, S., Miki, Y., and Murashima, S. (2012). Evaluation of doctoral nursing programs in Japan by faculty members and their educational and research activities, Nurse Education Today, 32, 1-7. Caroll, D. (2010). Postgraduate Research Experience 2012, A Report of the Postgraduate Research Experience Questionnaire. Available at www.graduatecareers.com.au/research. Drennan, J. (2008). Postgraduate Research Experience Questionnaire: reliability and factor structure with Master s in Nursing graduates, Journal of Advanced Nursing, 62(4), 487-498. Ford Lloyd, B. (2011). Postgraduate Research Experience Survey (PRES), University of Birmingham. Available at https://intranet.birmingham.ac.uk/as/studentservices/graduateschool/pgrsupport/ presrep.aspx. Forester, M., Kahn J. H., and Hesson-McInnis, M. (2004). Factor structures of three measures of research self-efficacy, Journal of Career Assessment, 12(1), 3-16. Fouad, T. (2012). Assessment of Graduate Student's Research Skills Self-Efficacy, European Journal of Social Sciences, 28(4), 574-580. Ginns, P., Marsh, H.W., Behnia, M., Cheng, J.H.S., and Francesca, L.S. (2009), Using postgraduate students' evaluations of research experience to benchmark departments and faculties: Issues and challenges. British Journal of Educational Psychology, 79, 577 598. Grebennikov, L., and Shah, M. (2008). Enhancing the Research Student Experience at University, Australasian Association for Institutional Research, 1-12. Harman, G.(2003). PhD student satisfaction with course experience and supervision in two Australian research-intensive universities, Prometheus, 21(3), 317-333. Ismail, A., Zainal Abidin, N. and Hassan, A.(2011). Improving the development of Postgraduates Research and Supervision. International Education Studies, 4(1), 78-90. 68 فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی
شماره 31 زمستان 93 Kardash, C.M. (2000). Evaluation of an Undergraduate Research Experience: Perceptions of Undergraduate Interns and their Faculty Mentors, Journal of Educational Psychology, 92(1), 191-201. Katz, E. L. (2002). Key Players in the Dissertation Process, New directions for higher education, 1997(99), 5-16. Lee, N, J. (2010). Preparing for Thesis and Viva: Some Practicalities, Nurse Res, 17(3), 52-59. Lei, S.A. (2008). Factors changing attitudes of graduate school students toward an introductory research methodology course, Education, 128(4), 667-685. Lev, E. L., Kolassa, J., and Bakken, L. (2010). Faculty mentors and students perceptions of students research self efficacy, Nurse Educ Today, 30(2), 169-174. Lundgren, SM., and Halvarsson, M. (2009). Students expectations, concerns and comprehensions when writing theses as part of their nursing education, Nurse Education Today, 29(5), 527-532. Marsh, H.W., Rowe, K.J., and Martin, A. (2002). PhD students' evaluation of research supervision. The Journal of Higher Education, 73, 313-348 Meerah, T.S.M. (2010). Readiness of preparing postgraduate students in pursuit of their doctoral programme. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 184-188 Moorefield, L., and Heather, M. (2010). Arts Voices: Middle School Students and the Relationships of the Arts totheir Motivation and Self-Efficacy, The Qualitative Report, 15(1), 1-17. Park, C., Harvey, A., Kulej, M., and Harvey, L. (2007). Postgraduate Research Experience Survey Final Report, Published by: The Higher Education Academy Innovation Way York Science Park Heslington York, 1-72. Thompson, D.R., Kirkman, S., Watson, R. and Stewart, S. (2005). Improving research supervision in nursing, Nurse Education Today, 25, 283 290. Torezani, S. (2009). ECU In Progress Postgraduate Research Experience Questionnaire Qualitative Results, Edith Cowan University. Available at http://research.ecu.edu.au/grs/surveys/. Unrau, Y A. and Grinnell, R. M. (2005). The impact of social work research courses on research self efficacy for social work students, Social Work Education, 24(6), 639-651. Usher, R. (2002). A diversity of doctorates: Fitness for the knowledge economy, Higher Education Research and Development, 21(2), 143-153. Zamykal, D. (2009). Postgraduate Research Experience (PREQ) Report. Office of Corporate Planning & Performance In collaboration with the Graduate Research School, James Cook University, 1-22. Zeng, L.M., and Webster,B.J. (2010). Assessing the research experience of postgraduate students at a Hong Kong university, Research and Development in Higher Education: Reshaping Higher Education, 33, 645-654. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی 69
No:31, Winter 2014 The Impact of Research Experience on Self-efficacy of Agricultural M.Sc. Graduates of Zanjan University, Iran M. Asadollahi 1, A. Shams 2, M. Rezaei 3 1- M.Sc.Graduate of Agricultural extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Iran 2- Assistant Professor, Department of Agricultural Extension, Commuincation, and Rural Development, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Iran 3- Assistant Professor, Agricultural Department, Iranian Institute of Encyclopedia Research, Iran Abstract M.Sc. graguates acquire different levels of research experience and self efficacy during their course period. The purpose of this cause- correlational study was to investigate the current status and relationship of M.Sc. graduates' research experiences and research self-efficacy. The statistical population consiste all 326 M.Sc graduate of 2011-2012 from the Faculty of Agriculture, University of Zanjan from that 202 graduates were randomly selected based on Krejcie and Morgan sampling table and applying stratified sampling method.the research tool was a researcher-made questionnaire which its validity was verified by a panel of agricultural higher education experts. The reliability of questionnaire was obtained by calculating alpha cronbach greater than of 0.77 for composite indexes by applying principal components analysis for categorical data (CATPCA). The finding revealed that majority of respondents (67.8%) assessed their research self efficacy at high level. Research self-efficacy of graduates has significantly increased after dissertation submission and passing all courses. Findings indicated that almost half of the graduates investigated (52.5), rated their research experience at average level. However there was a positive significant relationship between students' research experience and their reseach self efficacy. Ordinal regression analysis showed that three variables named as research skill, clarified goals - standards and faculty infrastructure explained 17.7 percent of research self efficacy. Index Terms: Research experience, research self efficacy, M.Sc. graduates of agriculture, ordinal regression Corresponding Author: A. Shams Email: Shams@Znu.ac.ir Received: 12/1/2014 ; Accepted: 15/10/2014 JOURNAL OF AGRICULTURAL EDUCATION ADMINISTRATION RESEARCH 70